รู้จักกันให้มากขึ้น: ระบบ การ แบ่ง หมู่ หนังสือ ที่ นิยม ใช้ ใน ห้องสมุด โรงเรียน คือ ระบบ อะไร

การแบ่งหมู่หนังสือเป็นอย่างมาก เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการจัดการสารสนเทศที่ต้องการความเป็นระเบียบ เพื่อให้การใช้งานสะดวกและรวดเร็วขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถค้นหาหนังสือที่ต้องการได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วย

ในห้องสมุด โรงเรียน มักมีระบบการแบ่งหมู่หนังสืออยู่หลายรูปแบบ แต่วันนี้เราจะมาพูดถึงระบบการแบ่งหมู่หนังสือที่นิยมใช้มากที่สุด เพื่อให้เราสามารถรู้จักกันให้มากขึ้น นั่นก็คือระบบหมวดหมู่หนังสือ

ระบบหมวดหมู่หนังสือ เป็นระบบการจัดกลุ่มหนังสือตามหมวดหมู่ที่เกี่ยวข้องกัน โดยหมวดหมู่จะแบ่งออกเป็นหลายๆ ประเภท เช่น หมวดหมู่วิทยาการคอมพิวเตอร์ หมวดหมู่ภาษาต่างประเทศ หมวดหมู่นิยาย หมวดหมู่จรรยาธิปไตย ฯลฯ โดยสามารถดูหมวดหมู่หนังสือได้จากป้ายที่แสดงชื่อหมวดหมู่อยู่ที่โต๊ะหรือชั้นหนังสือ

สำหรับระบบหมวดหมู่หนังสือ มีจุดเด่นคือความเป็นระเบียบ ทำให้ใช้งานได้ง่าย และช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถค้นหาหนังสือที่ต้องการได้อย่างรวดเร็ว โดยที่ไม่จำเป็นต้องรู้ชื่อหนังสือหรือชื่อผู้เขียน อีกทั้งยังช่วยให้ระบบการจัดเก็บและบริหารจัดการหนังสือมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วย

แต่ระบบหมวดหมู่หนังสือก็มีข้อจำกัดอยู่บ้าง เช่น การเลือกหมวดหมู่ชั้นกลางประสิทธิภาพไม่สูงมาก อาจทำให้หยุดความคิดที่จะเลือกเป็นปัจจัยหลักในการสร้างหมวดหมู่หนังสือ และการแก้ไขหรือปรับปรุงระบบแบ่งหมวดหมู่หนังสือโดยความถี่อาจไม่สูงมากในการทำงาน

การแบ่งหมู่หนังสือที่ดีต้องมีการผสมผสานระหว่างระบบหมวดหมู่และระบบอื่นๆ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้งาน ด้วยความสามารถในการค้นหาหนังสือที่สะดวกและรวดเร็วยิ่งขึ้น บริหารจัดการหนังสือได้มากขึ้น และการแก้ไขหรือปรับปรุงระบบแบ่งหมวดหมู่หนังสือก็กลายเป็นเรื่องที่ผ่านมาได้ด้วยความรวดเร็วและสะดวก

มีทั้งระบบการจัดกลุ่มหนังสือตามเรื่อง ระบบเลขดewียีีตั๋ว ระบบ Dewey Decimal Classification ประแยงชนิดแรกกอง โดยนาย Melvil Dewey คิดครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1876 เพื่อใช้ที่โยธาที่ไหว้ให้ข้อมูลได้อย่างมีระเบียบเรียง

ข้อดีของระบบเลขดัชนี Dewey Decimal Classification คือทำให้แต่ละหมวดหมู่มีลำดับที่คงที่ มีความคล้ายคลึงกับรูปแบบเลขเลขีียดียิ่งขึ้นทำให้การประมวลผลข้อมูล และการตรวจสอบข้อมูลเป็นไปตามลำดับได้ง่ายขึ้น แต่ลักษณ์ดัชนี Dewey Decimal Classification ใช้งานได้ช้ากว่ารูปแบบอื่นๆ

ส่วนระบบเลขหนังสือตามชั้น็กว่า Rating คือระบบที่นิยมใช้กันในไทย มีจุดเด่นคือเข้าใจและใช้งานได้ง่าย อีกทั้งยังช่วยให้การจัดเก็บและบริหารจัดการหนังสือมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วย

สำหรับระบบ Rating ก็จะแบ่งหมวดหมู่หนังสือเป็น 3 ระดับ คือ

– ระดับที่ 1 จัดเป็นระดับที่สูงที่สุด และสำคัญที่สุด เช่น หนังสือเศรษฐศาสตร์ หนังสือวิทยาศาสตร์
– ระดับที่ 2 จัดเป็นระดับกลาง เช่น หนังสือปริว เศกษฐกิจ หนังสือวรรณคดี
– ระดับที่ 3 จัดเป็นระดับต่ำที่สุด เช่น หนังสือการ์ตูน หนังสืออาหาร หนังสือรูปภาพ

จำเป็นต้องตั้งต้นแต่ س1938.2 เลข 100 กับหมวดหมู่อาจารย์ ผู้เขียน ส่วนเลข 100 คือเลขใกล้เคียงจากหมวดหมู่หนังสือทั่วไปหมายถึงหนังสืออย่างเนื่องจากเป็นเรื่องที่น่าสนใจ ส่วนเลขนั้นๆ ที่ตามหลัง จะแสดงถึงหมวดหมู่ชนิดย่อย ๆ ของหมวดหมู่อย่างเนื่อง เช่น 150.1 เป็นหมวดหมู่สังคมศึกษา แต่เป็นหมวดหมู่งานวิจัย

ในสถาบันการศึกษา ทางโรงเรียน ห้องสมุดมักจะใช้ระบบแบบ Dewey Decimal Classification โดยมีการจัดเรียงหนังสือเหมือนๆ กันทั่วโลก เพื่อให้มีความสะดวกในการสอนและให้ข้อมูลโดยเฉพาะผู้เรียนและอาจารย์ โดยการจัดหนังสือที่ได้รับการจัดกลุ่มอย่างมีระเบียบจะช่วยให้ผู้เรียนสามารถเข้าถึงสารสนเทศได้อย่างตรงข้ามกับมีประสิทธิภาพ

สรุปได้ว่าการแบ่งหมู่หนังสือเป็นหนึ่งในแนวคิดสำคัญที่ช่วยบริหารจัดการห้องสมุดและโรงเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และระบบหมวดหมู่หนังสือที่นิยมใช้ที่สุดก็คือระบบหมวดหมู่ โดยมีจุดเด่นคือความเป็นระเบียบและช่วยให้ใช้งานได้ง่าย แต่ข้อเสียก็คือการเลือกหมวดหมู่ชั้นกลางไม่ชัดเจน ดังนั้นจึงจำเป็นต้องตั้งต้นแต่เลข 100 หรือชื่อหมวดหมู่แล้วค่อยค้นหาชื่อหนังสือหรือผู้เขียนเพิ่มเติมเมื่อมีความจำเป็น