ไวยาวัจกร คือ มังกรสาวที่เป็นเทพีแห่งการค้นหาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ที่มีความสำคัญในวัฒนธรรมไทยมากๆ โดยมักถูกรับรู้ว่าเป็นสีสันของเมืองพุทธบาท หรือเป็นเทพีที่ปรากฏตัวคู่กับเทวดาทาโวสุรีย์ในพิมพ์ธงไทย เทพีไวยาวัจกร เป็นเทพีที่มีความสำคัญในการประดิษฐ์แนวความเชื่อของคนไทย และยังเป็นประธานในศาลเจ้าพ่อ ที่มีการถวายบูชาในพื้นที่ต่างๆ ของประเทศไทย
เทพีไวยาวัจกรเป็นหนึ่งในเทพีที่ถูกนำเสนอในพิมพ์ธงไทย ซึ่งเป็นธงชาติของประเทศไทย และมีการใช้สัญลักษณ์ของเทพีไวยาวัจกรเพื่อเพิ่มความสำคัญในการต่อสู้เพื่อชาติ และการปกครองระบบพระมหากษัตริย์ ทำให้เทพีไวยาวัจกรกลายเป็นสัญลักษณ์ของความสำเร็จและความเจริญรุ่งเรืองของชาติไทย
เทพีไวยาวัจกรนั้น มีรูปร่างเป็นมังกรสาวที่มีสีเขียวโขยงเป็นหลัก และตกแต่งด้วยสีแดง มีขนาดใหญ่จนเต็มไปด้วยความเป็นเทพี ตามตำนานเกี่ยวกับเทพีไวยาวัจกร นั้น เมื่อเธอเดินทางไปค้นหาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เธอจะใช้ตะกร้าผู้โดยสารชนิดพิเศษ ซึ่งจะช่วยให้เธอเดินทางไปยังสิ่งศักดิ์สิทธิ์ได้อย่างรวดเร็วและสะดวกสบาย นอกจากนี้ เทพีไวยาวัจกรยังมีความสามารถพิเศษอีกมากมาย เช่น สามารถปรากฏตัวในสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกันได้ เทพีไวยาวัจกรด้วยความสามารถของตน สามารถช่วยเหลือมนุษย์ได้ในหลายๆ ด้าน เช่น ด้านการหางาน ด้านการพัฒนาธุรกิจ และใช้เทคนิคต่างๆ ในการให้คำปรึกษา เพื่อช่วยสังคมมนุษย์มีความเจริญก้าวหน้า
นอกจากความสำคัญที่เทพีไวยาวัจกรมีในวัฒนธรรมไทยแล้ว ยังมีการนำเทพีไวยาวัจกรไปใช้ในการผลิตภาพยนตร์ วรรณกรรม ตลกโบราณ และข้อความเพื่อการพัฒนาสังคม ซึ่งเป็นการนำเทพีไวยาวัจกรเข้ามามอบความหมายให้กับสังคม และเป็นแรงจูงใจให้กับผู้ที่ได้รับผลกระทบจากการต่อสู้หรือเหตุการณ์ที่ผ่านมา
นอกจากเทพีไวยาวัจกรแล้ว ยังมีตำนานอื่นๆ เกี่ยวกับเทพีหรือเทวดาของชาติไทยมากมาย ที่มีการถ่ายทอดผ่านรุ่นต่อรุ่น และเป็นการประดิษฐ์แนวความเชื่อของคนไทยในอดีต และที่มีความสำคัญต่อวัฒนธรรมไทย ตัวอย่างเช่น เทพีอยุธยา ฝั่งไหนมา เทพีทว่าทิ้ง ซึ่งทั้งสองตำนานนั้นมีความสำคัญต่อวัฒนธรรมไทยในการสร้างความเชื่อมั่นและความท้าทายในการต่อสู้
ในสมัยปัจจุบัน เทพีหรือเทวดาได้รับความสำคัญในทางที่แตกต่างกันไป เนื่องจากมีการนำเทคโนโลยีมาใช้กับการสร้างภาพเทพี หรือเทวดาในรูปแบบของเกมออนไลน์ และแอพพลิเคชั่นต่างๆ ซึ่งไม่ว่าจะเป็นเทพีไวยาวัจกร หรือเทวดาอื่นๆ ก็ยังคงมีส่วนสำคัญในการสร้างความหวังและความท้าทายให้กับผู้เล่น เพื่อให้ผู้เล่นมีความมั่นใจในความสำเร็จและความเข้าใจที่ถูกต้องในแต่ละช่วงของชีวิต
ดังนั้น เทพีไวยาวัจกร เป็นเทพีที่มีความหมายสำคัญในวัฒนธรรมไทย และเป็นหนึ่งในแบบอย่างของการต่อสู้เพื่อถึงจุดมุ่งหมาย ไม่ว่าจะเป็นการเป้าหมายส่วนตัว หรือการพัฒนาสังคม ผู้คนสามารถชื่นชมและเคารพเทพีไวยาวัจกรเป็นอย่างมาก และใช้ความเชื่อของหลายคนเพื่อเป็นแรงบันดาลใจในการต่อสู้เพื่อความสำเร็จในชีวิตและการประดิษฐ์แนวความเชื่อของตนเอง จึงไม่ผิดที่ที่เทพีไวยาวัจกรถูกจัดว่าเป็นครั้งเดียวกับที่ไม่มีสิ่งอื่นในวัฒนธรรมไทยที่เทียบเท่าและแทนที่ได้เท่าที่นักเขียนบทความนี้เชื่อจริงๆ ว่า “ไวยาวัจกรคือ เทพีสุดประเสริฐของประเทศไทยที่เป็นสัญลักษณ์ของความเจริญรุ่งเรืองและความสำเร็จ”
